Poszukując na terenie Zamojszczyzny przodków mojej matki - Marii z Kaczorowskich Skrzetuskiej dotarłem do dokumentów potwierdzających pochodzenie Feliksa Kaczorowskiego - ojca matki Ojca Świętego Jana Pawła II (Emilii Kaczorowskiej) z okolic Szczebrzeszyna. Są to - metryka ślubu Mikołaja Kaczorowskiego i Urszuli Malinowskiej (pradziadków Ojca Świętego) oraz metryka chrztu Feliksa Kaczorowskiego (ojca Emilii). Wśród biografów Jana Pawła II panowało przekonanie iż rodzina Emilii Kaczorowskiej pochodziła z Białej (obecnie Bielsko-Biała). Dotychczasową wiedzę na ten temat prezentowało najszerzej „Kalendarium życia Karola Wojtyły” – biografia wydana przez ZNAK w 2000 r.
  Na łamach tej strony będą sukcesywnie prezentowane dokumenty dotyczące rodziny Kaczorowskich. Zapraszam wszystkie osoby związane z rodziną Kaczorowskich do współredagowania tej strony i do zbierania informacji  mogących wzbogacić naszą wiedzę o tej rodzinie.
  Pierwszym materiałem opublikowanym na temat odnalezionych dokumentów dotyczących przodków Jana Pawła II był artykuł zamieszczony w „Gazecie w Lublnie” w dniu 17 lipca 2001 r. autorstwa red. Rafała Panasa.
  Prezentujemy ten artykuł.                                              

                                                              Andrzej Skrzetuski 

Po kądzieli z Michalowa

  Dziadek papieża Jana Pawła II urodził się i mieszkał w Michalowie pod Szczebrzeszynem. To rewelacja, o której nie dowiemy się z żadnej biografii Ojca Świętego. Mamy na to niezbite dowody i pierwsi je publikujemy.
  Znawcy życia Papieża byli dotychczas zgodni: rodzina jego matki Emilii Kaczorowskiej (1884-1929) pochodzi z Białej, dzisiaj części Bielska-Białej. Tak pisał amerykański dziennikarz Tad Szulc. Tak uważał ks. Adam Boniecki, redaktor naczelny "Tygodnika Powszechnego". Podobnie utrzymywali inni autorzy.

Pierwszy impuls

  Historia, która może zmienić ich ustalenia, zaczęła się 4 lipca, kiedy do redakcji "Gazety w Lublinie" przyszedł intrygujący e-mail.
  „Poszukując rodziny mojej matki, która też pochodzi z rodziny Kaczorowskich, udało mi się uzyskać potwierdzenie pochodzenia dziadków oraz ojca matki Papieża z okolic Szczebrzeszyna na Zamojszczyźnie. Z poważaniem Andrzej Skrzetuski” - przeczytaliśmy w liście.
  Kto policzy, ile podobnych sensacji dociera codziennie do redakcji w całym kraju? Mimo wątpliwości dzwonię do Skrzetuskiego i umawiam się na rozmowę.
  Z Zamościa przyjechał 52-letni sympatyczny mężczyzna. Informacja na wizytówce: Członek Zarządu i Dyrektor Techniczno-Surowcowy w Lubelsko-Małopolskiej Spółce Cukrowej SA. - Dawno temu mój kuzyn, sekretarz redakcji "Tygodnika Powszechnego", Jurek Kołątaj podsunął myśl, że nasi przodkowie i Karola Wojtyły, wtedy kardynała, pochodzą z tej samej rodziny Kaczorowskich. To był pierwszy impuls. Teraz mam pewność, że tak jest - zagaja Andrzej Skrzetuski. I kładzie na stół dowody: niewyraźne odbitki ksero z dokumentów sprzed 150 lat. Zrobił je w Szczebrzeszynie z akt parafialnych kościoła św. Mikołaja.
  Przeglądam kolejne kartki, Andrzej Skrzetuski opowiada o swojej drodze do odkrycia. Jest rzeczowy, ma argumenty, ale ja wątpię. Jan Paweł II największy przywódca religijny na świecie, autorytet dla wierzących i ateistów, i nie wie, skąd wywodzą się jego dziadkowie? A co z legionem biografów niestrudzenie tropiących każdy szczegół z jego życia?

Intrygująca zbieżność

  Na kilka dni zaszyłem się w czytelni teologicznej w bibliotece KUL. Wertuję kilkanaście opracowań i biografii poświęconych Papieżowi. Wszędzie ta sama informacja. Sięgam po najpoważniejszych autorów.
  Tad Szulc w "Papież Jan Paweł II. Biografia": Ojciec Emilii Kaczorowskiej, Feliks, oraz inni członkowie rodziny pochodzili z małego miasteczka Biała, położonego w Galicji.
  Ks. Adam Boniecki, "Kalendarium życia Karola Wojtyły": Po stronie matki papieża najdawniejszym z przodków, którego udało się odnaleźć w aktach parafialnych, jest Mikołaj Kaczorowski (...) ożeniony z Urszulą Malinowską, obydwoje z parafii Biała (obecnie część miasta Bielsko-Biała). Mikołaj i Urszula byli rodzicami Feliksa Kaczorowskiego ur. 26-VI-1849 roku w Białej [ojca Emilii-rp].
  - Kiedy czytałem ks. Bonieckiego, to przyznaję, że trochę zwątpiłem - wyznaje Andrzej Skrzetuski. Rok temu sprawdził archiwa kościelne w Szczebrzeszynie. Całymi godzinami razem z ciotką ze Szczecina (też z domu Kaczorowską) i jej synem przekładali kartki w zakurzonych księgach parafialnych.
  I jest, znajdują metrykę zgonu pradziadka Andrzeja Skrzetuskiego. Czytają: syn Mikołaja Kaczorowskiego i Franciszki Kurzawy, urodzony w 1826 r. w Michalowie. - Zaintrygowała mnie zbieżność imienia i nazwiska Mikołaja z Michalowa na Zamojszczyźnie i Białej na Podbeskidziu - wspomina Skrzetuski. Nadal brakowało dowodu, że to ten sam człowiek.

Ślady w Krakowie i Szczebrzeszynie

  Gdzie go znaleźli? Dwa pierwsze dowody w Krakowie. W marcu tego roku brat cioteczny Skrzetuskiego Wojciech Zyska, zdobył w krakowskim Urzędzie Stanu Cywilnego metrykę zgonu Feliksa Kaczorowskiego. Skrzetuski z radością pokazuje mi jej odpis: dziadek papieża urodził się 30 czerwca 1849 r. w Michałowie (faktycznie 29 - o tym dalej, a nie 26, jak u ks. Bonieckiego). - Urzędniczka była zdumiona, zapis wykonano cyrylicą, rzecz rzadko spotykana w Krakowie. Dlaczego cyrylicą, nie wiem - wspomina Andrzej Skrzetuski. I drugie potwierdzenie. W kościelnej metryce zgonu Feliksa z parafii św. Floriana w Krakowie również widnieje Michałów jako miejsce jego urodzin. Skrzetuski założył, że Michałów z dokumentów to Michalów spod Szczebrzeszyna.
  Śledztwo nabiera tempa. Niespodziewanie impuls przychodzi z zagranicy. Podczas czerwcowej pielgrzymki Ojca Świętego na Ukrainę jeden z lwowskich dzienników informuje, że "Mama Jana Pawła II była Ukrainką". Andrzej Skrzetuski mobilizuje się, jedzie do Szczebrzeszyna i znowu wodzi palcem po starych kartkach wypatrując nazwiska Kaczorowski. - Serce zabiło mi szybciej, kiedy spojrzałem na akt chrztu dzieci, uwaga, Mikołaja Kaczorowskiego i Urszuli Malinowskiej - w archiwum znalazł również zapisy o urodzinach kolejnych dzieci: Tomasza, trojga imion Janiny Maryanny Zuzanny, Jana i Franciszka. Pech, brakowało najważniejszego czyli Feliksa, dziadka Karola Wojtyły. Księga urodzeń z roku 1849 zaginęła gdzieś bez śladu.

Jagody, cmentarz i pałac

  Decydujemy się na wizję lokalną. W czwartek 12 lipca wspólnie z Andrzejem Skrzetuskim zajeżdżamy do Szczebrzeszyna. Ponad pięć tysięcy mieszkańców, sklep Biedronka, plac w centrum okupują piwosze. - To odkrycie pomoże i kościołowi, i naszej miejscowości. Ludzie będą zatrzymywali się u nas na dłużej, niż tylko przejazdem. A mieszkańcy będą mieli większy powód do chwały, niż tylko powiedzonko o chrząszczu - cieszy się ks. Jarosław Nowak, wikary kościoła św. Mikołaja. Na plebanii częstuje nas pysznymi jagodami, słuchamy ballad Cohena. Na kanapie obok siedzi organista Franciszek Sobczuk. - Do dziś mam przed oczyma radość pana cioci po naszym odkryciu - organista pomagał Skrzetuskiemu w śledztwie. Nie tylko gra, to właśnie on wiele lat temu uporządkował walające się na strychu stare akta parafialne.
  Idziemy na cmentarz. Położony na wzgórzu, nad krzyżami widzimy piękne roztoczańskie wzgórza i lasy. Przy kaplicy odnajdujemy groby Kaczorowskich: Stanisławy i pradziadków Andrzeja Skrzetuskiego: Antoniego i Wiktorii. Do Michalowa jest już tylko kilka kilometrów.
  Wjeżdżamy do sennej wsi, jakich wiele. Po lewej stronie szosy popegeerowskie budynki, po prawej staw i zespół parkowo-pałacowy w Klemensowie. Parkujemy pod okazałym późnobarokowym, jednopiętrowym pałacem, niegdyś własnością rodziny Zamoyskich teraz Domem Pomocy Społecznej. W oranżerii zamienionej na kościół kończy się msza. Wita nas wikariusz Ryszard Mazurkiewicz. - To tutaj przy pałacu mógł pracować dziadek Ojca Świętego? Co by to była za radość - uśmiecha się życzliwie, ale w głosie słychać niedowierzanie. Chętnie umawia się na wizytę, przyjedziemy już z artykułem w ręku.

Dowód koronny

  Pora na prezentację dowodu koronnego. Notatka z księgi stanu cywilnego z roku 1849 odkryta przez Andrzeja Skrzetuskiego 6 lipca w Archiwum Państwowym w Lublinie. Oto treść zapisu nr 157:
  Michalów. Działo się w mieście Szczebrzeszynie dnia trzydziestego czerwca tysiąc osiemset czterdziestego dziewiątego roku o godzinie czwartej po południu. Stawił się Mikołaj Kaczorowski, Ojciec, Fornal z Michalowa, lat pięćdziesiąt mający, w obecności świadków Kaspra Traczykiewicza, Szewca lat czterdzieści dziewięć i Andrzeja Jaskuły, Frotera lat czterdzieści mających, mieszczan w Michalowie zamieszkałych i okazał nam dziecię płci męskiej urodzone w Michalowie w dniu wczorajszym o godzinie piątej rano z jego Małżonki Urszuli Malinowskiej lat dwadzieścia dziewięć mającej. Dziecięciu temu na Chrzcie Świętym dziś odbytym nadane zostało imię Felix i Paweł. A rodzicami jego chrzestnymi byli wspomniany Kasper Traczykiewicz z Petronelą Sawicową.
  Akt ten stawiającemu i świadkom przeczytany i przez Nas podpisany został, a stawiający i świadkowie pisać nie umieją
  Ks. Marcin Stefański, Administrator Parafii Szczebrzeskiej
  Przyznajmy: rzeczywiście szczęśliwy (łac. felix) ten, którego córka jest matką papieża.
  Dziadek Jana Pawła II urodził się i mieszkał w Michalowie na Zamojszczyźnie. To nasze najważniejsze odkrycie. Pojawiły się jednak zagadki. Dlaczego metryka zgonu dziadka Karola Wojtyły napisana jest cyrylicą? Kiedy i dlaczego rodzina Kaczorowskich wyjechała z zaboru rosyjskiego i zamieszkała w Białej w austriackiej Galicji? Bo prawdopodobnie Emilia przyszła na świat już w Białej.

Rafał Panas (17-07-01 15:02)